Kodi i ri zgjedhor i dakordësuar mes partive kryesore të vendit, do të shkrijë përfundimisht Komisionin Qendror të Zgjedhjeve (KQZ) duke rimodeluar administrimin e procesit me “Komisioner Shtetëror të Zgjedhjeve”, “Komision Rregullator” dhe “Komision të Ankimeve dhe Sanksioneve (KAS).
Nga projektligji i bërë publik të premten bie në sy formula me të cilën do të zgjidhen komisioneri, nënkomisioneri dhe anëtarët e KAS-it.
Sipas draftit të ndërmjetësuar mes partive kryesore, zgjedhja e Komisionerit do të bëhet përmes një komisioni të posaçëm parlamentar ku opozita do të ketë një të dërguar si përfaqësues me të drejtë skualifikimi të një prej 3 kandidatëve që do të listojë komisioni.
“Dy kandidaturat e tjera i paraqiten për votim Kuvendit,” – thuhet në projektligj.
Kandidaturat për nënkomisionerin përzgjidhen nga përfaqësuesi i opozitës, komisioni parlamentar ka të drejtë të skualifikojë një prej 3 kandidatëve dhe më pas “dy kandidaturat e tjera do t’i paraqiten Kuvendit për votim”.
Për Komisionin Rregullator dhe KAS-in, të cilët do të kenë nga 5 anëtarë përzgjedhja e emrave do të bëhet me listë të përbashkët ku dy prej tyre do të mund t’i propozojë përfaqësuesi i opozitës dhe 3 të tjerët komisioni parlamentar.
Komisioneri, anëtarët e Rregullatorit dhe anëtarët e KAS-it zgjidhen me jo më pak se 84 vota në parlament.
Për sa i përket mandateve, komisioneri do të ketë mandat 7-vjeçar, nënkomisioneri 4-vjeçar, anëtarët e Rregullatorit mandat 5-vjeçar, ndërsa KAS-i mandat 9-vjeçar.
Në projektligj bie në sy fakti që KQZ-së i jepet e drejta të refuzojë listat e partive nëse nuk kanë respektuar kuotat gjinore me të paktën 30 për qind kandidatura vajza, ndërsa qeverisë i ndalohet të marrë vendime favorizuese 4 muaj para zgjedhjeve dhe aktivitetet e saj do të kërkojnë leje nga KQZ-ja.
Me reformën e re zgjedhore, zgjedhjet do të mund të mbahen vetëm në periudhat 15 prill-15 maj, ose 15 tetor-15 nëntor.
Ndryshimet e kodit zgjedhor u bënë pas rreth 6 muajsh debatesh mes palëve politike, ku me ndërhyrjen e ndërkombëtarëve, opozita jashtëparlamentare detyroi ngritjen e një tryeze jashtë Kuvendit për të ndërmjetësuar një reformë konensuale.
Projektligji i ndërmjetësuar pritet të kalojë në parlament, ku javët e fundit ka pasur deklarata të zellshme prej opozitës parlamentare se nuk do ta miratojë atë nëse nuk shoqërohet me shtesa për ndryshim të sistemit zgjedhor.
